กรมการศาสนา จับมือ สมาคมฮินดูสมาช จัดพิธีคงคาอารตี ครั้งแรกในไทยอย่างยิ่งใหญ่ริมเจ้าพระยา

วันพฤหัสบดีที่ 5 มิถุนายน 2568 เวลา 18.00 น. กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมการศาสนา ร่วมกับสมาคมฮินดูสมาช และองค์การทางศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู จัดพิธีคงคาอารตี พิธีศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู เพื่อนำพาความบริสุทธิ์มาให้แก่สรรพชีวิต ชำระล้างบาป และเพื่อแสดงความขอบคุณต่อแหล่งน้ำสำคัญสำหรับการดำรงชีวิตของมนุษย์ โดยนางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม มอบหมายให้นายพลภูมิ วิภัติภูมิประเทศ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธี พร้อมด้วย นายวิชัย เปรมมณีสกุล นายกสมาคมฮินดูสมาช เอกอัครราชทูตอินเดียประจำประเทศไทย ผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม ผู้แทนกองทัพเรือ ผู้นำองค์การศาสนาทุกศาสนา ประธานพระครูพราหมณ์ องค์กรเครือข่าย และประชาชน เข้าร่วมในพิธี ณ ท่าเทียบเรือ หอประชุมกองทัพเรือ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร

นายพลภูมิ วิภัติภูมิประเทศ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงวัฒนธรรม เปิดเผยว่า กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมการศาสนา ร่วมกับองค์การศาสนา ส่งเสริมเทศกาลและประเพณีในมิติศาสนา ตามนโยบายของนางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ในการใช้มิติทางศาสนาสร้างรายได้จากการท่องเที่ยวเทศกาลทางศาสนา เสริมสร้างเศรษฐกิจของประเทศไทย และสร้างความเข้าใจอันดีต่อกันระหว่างศาสนิกชน ภายใต้สังคมพหุวัฒนธรรมของคนหลากหลายเชื้อชาติ หลากหลายศาสนาในประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2568 เป็นโอกาสครบรอบ 100 ปี ของการจัดตั้งสมาคมฮินดูสมาช องค์การทางศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา จึงร่วมกันจัด “พิธีคงคาอารตี” อันศักดิ์สิทธิ์ขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย ซึ่งเรียกได้อีกอย่างว่า “วันคงคาทศเฮรา” อันเป็นวันที่พระแม่คงคาได้ลงมาสู่ปฐพีเพื่อโปรดมวลมนุษย์บนโลก ซึ่งเป็นวันสำคัญตามคติความเชื่อของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ในวันที่ 5 มิถุนายน 2568 

การจัดพิธีคงคาอารตีในครั้งนี้ เป็นการส่งเสริม เทศกาลประเพณีของศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ภายใต้การจัดพิธีคงคาอารตี หรือการบูชาแม่น้ำด้วยไฟ อันเป็นสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ พร้อมกล่าวบทสวดสรรเสริญ เป็นความเชื่อสืบทอดต่อกันมาแต่โบราณของชาวฮินดู เป็นการส่งเสริมให้ศาสนิกชนได้ปฏิบัติศาสนกิจตามศาสนา อันเป็นการสร้างความเข้มแข็งของสถาบันศาสนาให้เป็นเสาหลักที่จะสร้างสรรค์สังคมที่มีคุณธรรม ทั้งยังเป็นการสร้างมิตรภาพและสายสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างไทยและอินเดีย และเสริมพลังการเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ผู้ทำนุบำรุงส่งเสริมทุกศาสนาในสังคมไทย และส่งเสริมศาสนิกชนทุกศาสนาให้อยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขภายใต้สังคมพหุวัฒนธรรม ก่อให้เกิดความศรัทธาและความเชื่อ ที่จะช่วยส่งเสริมรายได้จากการท่องเที่ยวในมิติศาสนา ส่งผลให้ประเทศไทยมีความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน 

นายวิชัย เปรมมณีสกุล นายกสมาคมฮินดูสมาช กล่าวว่า พิธีคงคาอารตี หรือการบูชาแม่น้ำด้วยไฟ เป็นพิธีสำคัญในการบูชาพระแม่คงคา ซึ่งชาวฮินดูเชื่อว่าแม่น้ำคงคาเป็นร่างจำแลงของเทพีผู้บริสุทธิ์ที่ลงมาจากสวรรค์เพื่อชำระล้างบาปของมนุษย์ การอาบน้ำในแม่น้ำคงคาจึงเชื่อว่าเป็นการชำระล้างบาปกรรมทั้งทางร่างกายและจิตใจ เป็นหัวใจของความเชื่อทางศาสนาที่ดำรงอยู่นับพันปี ซึ่งชาวอินเดียจะมีการประกอบพิธีคงคาอารตีเพื่อบูชาสายน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่เชื่อมโยงศรัทธาของศาสนิกชนไว้ด้วยกัน ด้วยเหตุนี้เอง แม่น้ำเจ้าพระยา เป็นสายธารหลักที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในสังคมไทยมาอย่างยาวนาน เปรียบได้กับแม่พระคงคา พิธีดังกล่าวจึงนำมาปรับให้สอดคล้องกับวัฒนธรรมไทยผสานกับพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู อันประกอบด้วยพิธีบูชาพระพิฆเนศเทพเจ้าแห่งความสำเร็จ ซึ่งตามหลักศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ถือเป็นขั้นตอนสำคัญ เพื่อเป็นการขอพรให้การดำเนินพิธีเป็นไปราบรื่นและประสบความสำเร็จ พิธีการเทน้ำศักดิ์สิทธิ์จากแม่น้ำคงคาลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยา การทำอารตีคงคาริมน้ำ โดยจะมีดวงประทีปดวงใหญ่ ซึ่งประธานในพิธีและแขกมีเกียรติจะได้เป็นผู้นำจุดโคมประทีปทั้ง ๙ ดวง เพื่อให้พราหมณ์ประกอบพิธีทำพร้อมกับการสวดมนต์บูชาแม่น้ำคงคา เพื่อขอขอบคุณจากการที่ได้นำน้ำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ขอขมาจากการทำให้แม่น้ำสกปรก และขอพรให้ประเทศไทยมีความร่มเย็นเป็นสุข ภายใต้พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พิธีกรรมนี้จะดำเนินไปตามแบบแผน พิธีกรรมเวทโบราณโดยได้รับเกียรติจากคณะพราหมณ์ จากเมืองพาราณสี 9 ท่าน จากประเทศอินเดียเป็นผู้ประกอบพิธีกรรม เพื่อให้เป็นไปตามหลักศาสนาอย่างสมบูรณ์ นอกจากนี้ ศาสนิกชนที่มาร่วมงานจะได้รับความเป็นสิริมงคล รำลึกด้วยการแสดงความกตัญญูต่อแม่น้ำเจ้าพระยา และชมนาฎศิลป์อินเดียที่สวยงาม รวมทั้งมีอาหารและน้ำชาอินเดียให้ทดลองชิมอีกด้วย

ทั้งนี้ สมาคมฮินดูสมาช ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๗ ตุลาคม ๒๔๖๘ มีวัดเทพมณเฑียรเป็นศาสนสถานในสังกัดเผยแพร่หลักธรรมคำสอนของศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดวัดเทพมณเฑียร เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2512 นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันล้นพ้นที่ทั้งสองพระองค์ได้ทรงส่งเสริมเสรีภาพในการนับถือศาสนา อันเป็นรากฐานสำคัญของความสงบสุขและความสามัคคีของพสกนิกรไทยทุกหมู่เหล่า อีกทั้งได้ดำเนินการด้านศาสนา ร่วมกับกรมการศาสนามาเป็นระยะเวลายาวนาน และได้ทำคุณประโยชน์กับประเทศชาติทั้งด้านศาสนา การศึกษาและด้านสังคมสงเคราะห์มาตลอดระยะเวลา ๑๐๐ ปี